Kasteel de Merode

Het kasteel de Merode, de bomen aan de ingang van het domein in de Prinsendreef

Op verschillende locaties kan je een quizvraag invullen. Test je kennis!

In de 14^de eeuw vestigde de familie van Kerstbeke zich in het Broek of letterlijk het moeras. Door huwelijken kwam het kasteel in handen van de families van Montenaken, de Rubempré en de Merode. In 1686 kregen de Rubemprés de titel van Prins van Rubempré en Everberg. De hoofdburcht had een renaissance uitzicht. Vooraan had men de voorburg of het neerhof. Prins Leopold-Joseph de Rubempré deed een beroep op de Franse architect Neuville om het U-vormig kasteel om te vormen tot een classicistisch gebouw in Lodewijk XVI-stijl. De oude muren bleven bewaard en er kwamen nieuwe muren voor in Franse steen. Opvallend zijn: de Ionische zuilen, het driehoekig fronton en de mansardevensters in het dak.

Graaf Charles-Guillaume de Mérode († 1830) bewoonde het kasteel. Hij bleef als enige van zijn geslacht over en werd de stamvader van alle nog bestaande de Mérode’s . Hij was maire van Brussel van 1805 tot 1809. Hij huwde de laatste Prinses van Grimbergen. In 1848-1849 werden de grachten rond het kasteel gedempt. De nieuwe vijver achter het kasteel werd aangelegd en er kwam een Engels park. De werken werden uitgevoerd door de bevolking van Everberg in een periode van zware economische crisis. In 1884 verkreeg Prins Albert I van Monaco het kasteel de Merode, maar deze wisselde het uit met Graaf Jean de Merode. Het terras en de monumentale trap aan de achterzijde werd op het einde van de 19^de eeuw aangebracht.

De Graven de Merode werden Prinsen op 25 april 1930. Zowel Prins Jean de Merode als zijn zoon Prins Amaury de Merode waren Grootmaarschalken van het Hof, de eerste van 1910 tot 1929 en de 2de van 1950 tot juni 1951 in de moeilijke jaren van de Koningskwestie. Montgomery was in het kasteeldomein gelegerd in 1940 en in 1944 en bereidde van hieruit de slag bij Arnhem uit. Prins Amaury de Merode werd in 1972 ridder van het Gulden Vlies van de Oostenrijkse tak. Zijn zoon Prins Jean de Mérode bewoont nu het kasteel.

Neuville bouwde niet alleen het kasteel maar ook de twee zijpaviljoenen. Daardoor verdween in de 2^de helft van de 18^de eeuw het neerhof. Het rechterzijpaviljoen is U-vormig. De erfprins bewoont gewoonlijk dit paviljoen. Zo woonde hier Prins en Prinses Amaury de Merode vooraleer naar het kasteel te verhuizen en later Prins en Prinses Jean de Merode. Hier waren ook de woning van de rentmeester, de veestallen en de melkerij Graaf Jean de Merode richtte op het einde van de 19^de eeuw de melkerij Sint-Martinus op. Ze bleef bestaan tot in 1910. De stallen zijn versierd met ossenkoppen. In de volksmond spreekt men ook nog van ‘De ossenkop’. Hier werd de mis opgedragen tussen 1888 en 1893 toen men de kerk van Everberg herbouwde.

Het linker paviljoen is een gesloten vierledig gebouw. Het linkerzijpaviljoen omvat de kapel, de paardenstallen, de koetshuizen en de garages. Op de bovenverdieping heeft men de school en het archief. Rond 1908-1909 werd de schrijnwerkerij omgevormd tot de kapel van het kasteel toegewijd aan O.-L.-Vrouw van Scherpenheuvel.

In het park vinden we een reusachtige zwarte walnoot met een stamomtrek van 5 m, een plataan met een omtrek van 4,7 m en een zomereik van 3,7 m. Heel mooi is ook de lindendreef die van het kasteel naar de Wolvestraat, naar de kerk van Everberg gaat.

Het kasteel van de Prinsen de Merode met het omliggende groen blijft één van de parels van het Everbergs kunstpatrimonium, dankzij de niet aflatende inzet van de adellijke familie, die het domein bewoont.

Walnoot

De plant wordt al eeuwen geplant vanwege de economische waarde van het hout en de eetbare noten. Notenhout is een klassiek meubelhout, heel gemakkelijk te bewerken. Het hout is variabel van kleur, samenhangend met de herkomst. Het hout wordt gebruikt voor de meubelindustrie en vroeger ook voor gebruiksvoorwerpen, zoals lepels, deurklinken en vliegtuigpropellers. Tijdens de Eerste Wereldoorlog zijn er veel bomen gekapt voor het maken van geweerkolven, maar ook later is veel notenhout hiervoor nog gebruikt. Befaamd is het gebruik van wortelnotenhout in meubelen en in dashboards van sommige auto's.